Eén van de drie doelen uit de Nationale Woon- en Bouwagenda is de realisatie van 900.000 extra woningen tot 2030. Versnelling van de woningbouwproductie is daarbij essentieel om dit doel te halen. Vanuit de praktijk wordt regelmatig benoemd dat vertraging van woningbouw samenhangt met ‘het bestemmingsplan’.
Stec Groep heeft in opdracht van BZK de doorlooptijd van juridische bestemmingsplanprocedures in beeld gebracht. Het onderzoek toont aan dat de meeste vertraging ontstaat in de fase voorafgaand aan de feitelijke ruimtelijke procedure en in de fase van bezwaar en beroep. Vertraging is vooral het resultaat van stapeling van (bovenwettelijke) eisen, terugkerende onderhandelingen, onvoldoende afweging op ambities van sectoraal beleid en verandering van bestuurlijke ambities en/of het ontbreken van keuzes hierover. Voor zowel gemeenten als het Rijk is winst te behalen!
Belangrijkste oplossingen voor gemeenten: keuzes maken en standaardiseren
Gemeenten kunnen versnellen door de doelmatigheid van de totstandkoming van het bestemmingsplan te vergroten. Daar komt bij dat standaardisering mogelijk is voor grote delen van het bestemmingsplan. Naast deze zijn er verschillende andere versnellingsmogelijkheden waar gemeenten direct mee aan de slag kunnen om woningbouwprojecten te versnellen:
- Goede samenwerking en onderling vertrouwen kunnen de totale doorlooptijd versnellen
- Kies! En zorg voor heldere mandatering binnen de gemeente
- Formuleer heldere en realistische beleidskaders als basis voor keuzes en onderzoek
- Overweeg geen bovenwettelijke eisen in het beleid vast te leggen
- Werk met een haalbaar projectplan, inclusief strakke regie en realistische planning
- Zet de coördinatieregeling vaker in
- Overweeg uitnodigingsplanologie in te zetten
- Zorg voor aantrekken van nieuwe RO-experts en behoud ervaring in het RO-domein
- Gebruik flexpools als flexibele schil en voor specialistische kennis
- Maak gestandaardiseerde bundels mogelijk
Belangrijkste oplossingen voor het Rijk: meer sturing op belang woningbouw
Gemeenten signaleren dat het Rijk hen beter in positie kan brengen om de totstandkoming van het bestemmingsplan te versnellen. Meer sturing door het Rijk op het belang van woningbouw kan een belangrijke oplossingsrichting zijn om tot versnelling van het bestemmingsplan te komen. Hieronder benoemen we de belangrijkste versnellingsmogelijkheden die het Rijk kan inzetten. Het gaat om vernieuwingsrichtingen die soms op rijksniveau al ingezet zijn en die mogelijk verder gebracht kunnen worden, maar ook om overwegingen die verder van de huidige praktijk af staan en die een stevige nadere verkenning vragen:
- Bied wettelijke haakjes om het belang van woningbouw boven andere belangen te wegen
- Neem veelvoorkomende kwalitatieve eisen (versneld) op in landelijk beleid…
- … en verbied aanvullend dat gemeenten bovenwettelijke eisen mogen stellen
- Reorganiseer behandeling van plannen bij de Raad van State
- Overweeg onteigenen als versneller voor transformatie en stedelijke vernieuwingslocaties
- (Her)overweeg gevolgen van wettelijke kaders op de woningbouwproductie
- Introduceer een stok achter de deur voor vastgelopen onderhandelingen
- Overweeg indikken van de procedure van de totstandkoming van het bestemmingsplan
- Verdergaande stap om te verkennen: uitroepen van noodtoestand op de woningmarkt
- Verdergaande stap om te verkennen: de lucht uit de grondmarkt halen
Publicaties
Klik op het rapport of whitepaper, vul het downloadformulier in en het downladen start direct.
Meer informatie?
Heeft u een vraag na het lezen van dit artikel?
Onze adviseurs staan u graag te woord of bel met 026 – 751 41 00.
