Stec Groep onderzocht de middellange termijn impact van de coronacrisis op stads- en dorpscentra, transformatie van (winkel)vastgoed en het compacter maken van winkelgebieden onder ruim 120 gemeenten. Een aantal conclusies uit ons onderzoek:

1. Het gros van de gemeenten verwacht dat de coronacrisis een structurele impact heeft op centra. Transformatie van leegstaand vastgoed wordt daarom prioriteit nummer één de komende jaren.
2. Voor centrumbranches wordt als gevolg van de coronacrisis een krimp verwacht variërend van 10 tot 40% voor de komende vijf jaar. Middelgrote en grote centra worden het hardst geraakt, met name door het grote aanbod modezaken. Doordat daarnaast naar verwachting een deel van de horecazaken deze coronacrisis niet overleeft komt een completere centrumbeleving onder druk te staan.
3. In driekwart van de stads- en dorpscentra speelt een opgave om het winkelgebied compacter te maken. De coronacrisis versterkt en vergroot deze opgave. Transformatie van winkelvastgoed komt echter heel beperkt van de grond: in slechts een kwart van de gemeenten zijn in de afgelopen jaren transformatieprojecten gestart.
4. Gemeenten benutten hun gereedschapskist met instrumenten nog onvoldoende voor een effectieve centrumaanpak. Gemeenten stellen zich bij transformatie vaak passief op: het initiatief wordt bij de vastgoedeigenaar gelegd. Toch blijkt actief sturen door gemeenten het meest effectief. Een derde van de gemeenten verwacht dat haar huidige vastgoedaanpak en instrumenten niet leiden tot een gezond leegstandsniveau in het centrum.
5. Wonen in centra (in groei- en krimpregio’s) is het meest kansrijke segment voor haalbare businesscases bij transformatie.
6. De Omgevingswet biedt volgens de meeste gemeenten kansen voor hun centrumaanpak. Vooral het sturen op gebiedskwaliteiten, het maken van integrale afwegingen bij visie- en planvorming en meer flexibiliteit via open normen bieden mogelijkheden.

Oproep: denk nu na over middellange termijnperspectief en benut momentum transformatie

We roepen gemeenten op om juist in deze tijd ook op strategisch niveau na te denken over de toekomst van centra. De onzekerheden en de potentieel forse impact van de coronacrisis vragen om te denken in mogelijke toekomstscenario’s en handelingsperspectieven. Zo bent u voorbereid zodra de impact straks echt duidelijk wordt en kunt u sneller handelen. Immers, de meeste faillissementen zullen zich de komende 6 tot twaalf maanden voordoen. Bovendien: het draagvlak voor transformatie van winkelvastgoed bij marktpartijen gaat de komende tijd toenemen. Vastgoedeigenaren zullen zeker niet ontkomen aan een afwaardering van het vastgoed. Om investeringswaarde te behouden zal de markt transformatie omarmen.

Hoe kunt u uw (winkel)centra levendig en vitaal houden nu de coronacrisis grote impact heeft op de detailhandel en horeca? Lees de resultaten in ons onderzoek ‘Naar vitale (winkel)centra: toekomstperspectief in crisistijd’. We gaan daarbij in op toekomstscenario’s, mogelijkheden en knelpunten bij transformatie, instrumenten en kansen die Omgevingswet biedt voor vitale (winkel)centra in de toekomst. Wilt u dit onderzoek lezen? Klik hier voor aanvragen van het rapport.